ساخت و سازهای ايمن و با دوام مستلزم استفاده از مصالح مرغوب و با دوام می باشد. بدين منظور هدف اصلي گروه مقاومت مصالح كنترل كيفيت مصالح مصرفی در ساخت و سازهای عمرانی است.
در آزمايشگاه های اين گروه انواع مصالح اعم از قير، سنگدنه های مصرفی در ساخت بتن و آسفالت، سيمان، قطعات بتني مانند جداول و كفپوش، انواع بتن و آسفالت ، ميلگرد، تيرآهن، ورق، پيچ و مهره، ژئوسنتتيك ها، مصالح مصرفي در راهسازی و ... از نظر مقاومت، دوام و خصوصيات فيزيكی و شيميايی بر اساس به روزترين استانداردهای آزمايشگاهی كنترل می شوند.
همچنين انواع طرح های اختلاط بتن و آسفالت بر اساس نشريات معتبر بين المللی همراه با پروژه های تحقيقاتی مرتبط در اين گروه انجام می گيرد.
اهم شرح خدمات:
در اين بخش آزمايشات مخرب و غير مخرب بر روي قطعات بتني و بتن تازه به منظور تعيين كيفيت قطعات انجام مي گيرد. اهم اين خدمات به شرح ذيل مي باشد:
تعيين مقاومت فشاری، خمشی و جذب آب بر روی نمونه های ساخته شده از بتن تازه
تعيين مقاومت فشاری، خمشی و جذب آب بر روی نمونه های مغزه اخذ شده از سازه ها و جداول بتنی
تعيين مقاومت خمشی، جذب آب، درصد سايش و مقاومت در برابر يخبندان كفپوشهای بتنی
انجام آزمايشات غير مخرب بتن مانند آزمايش التراسونيک و تعيين قطر و شبكه ميلگرد در داخل بتن و آزمايش چكش اشميت
اهم شرح خدمات:
انجام آزمايشات مربوط به سنگدانه های مصرفی در بتن جهت تعيين مشخصات فيزيكی و شيميايی مصالح
انجام آزمايشات مربوط به ژئوتكستايل ، ژئوممبراين ، FRP ، نئوپرن ها و...
انجام آزمايشات فيزيكی و شيميايی سيمان
ارائه طرح های اختلاط انواع بتن ها
انجام آزمايشات فولاد
|
اهم شرح خدمات:
مغزه گيری از آسفالت جهت تعيين درصد تراكم لايه آسفالتی
ارائه طرح های اختلاط انواع آسفالت مانند HMA، SMA، آسفالت لايه نازک و انواع آسفالتهای حفاظتی
كنترل كيفی آسفالت اجرا شده
كنترل كيفی مصالح مصرفی در آسفالت
كنترل كيفی آسفالت گرم
|
اهم شرح خدمات:
كنترل كيفی انواع قيرهای خالص، پليمری، قيرابه ها و قيرهای محلول
كنترل كيفی قيرهای درزگير با ساخت دستگاه باند تست برای اولين بار در ايران
انجام پروژهای مطالعاتی مرتبط با افزايش دوام آسفالت از طريق بهبود كيفيت قير
|
اهم شرح خدمات:
مطالعات بستر راه به منظور شناسايی وضعيت موجود و تعيين پارامترهای لازم جهت طراحی روسازی راه
كنترل كيفی مصالح و نيز تعيين درصد تراكم لايه های اجرا شده در پروژه های راهسازی
|
با توجه به گستردگی فعالیت برخی از پروژه های شهرداری تهران و به منظور پایش مستمر و سریع این فعالیت ها، آزمایشگاه های مقیم متناسب با درخواست کارفرما برای کنترل 1، 2 و یا 3 نوع عملیات خاکی، بتنی و آسفالتی تجهیز می شوند. چراکه نمونه برداری های موردی دارای اشکالاتی بوده و استقرار آزمایشگاه در پروژه های بزرگ و فعال به افزایش سرعت اجرا منجر شده و از نظر اقتصادی نیز برای کارفرما نسبت به نمونه برداری موردی مقرون به صرفه تر خواهد بود.
همچنین درصورتیکه کارفرما نسبت به انجام آزمایش های کنترل کیفی جوش در پروژه های سازه اسکلت فلزی درخواستی داشته باشد، خدمات کنترل کیفی جوش بصورت موردی و یا مقیم به پروژه مربوطه ارائه می گردد.
از آغاز شروع بکار هریک از بخش های این گروه تا کنون بیش از 200 پروژه در سطح شهرتهران به آزمایشگاه مقیم مجهز گردیده که در حال حاضر 16 آزمایشگاه مقیم در پروژه های شهرداری تهران و 22 آزمایشگاه در مناطق 22گانه شهرداری در حال فعالیت می باشند.
البته فعالیت های شهرداری تهران بسیار گسترده است ولیکن عموماً در مکان هایی آزمایشگاه مقیم مستقر می شود که نیاز به حضور شبانه روزی آزمایشگاه برای کنترل کیفی بوده و یا فعالیت عمرانی با سرعت بالایی در حال انجام است؛ به غیر از پروژه هایی که در آنها آزمایشگاه مستقر شده است، حدوداً تعداد 20 پروژه نیز بصورت موردی و از طریق پروژه های همجوار دارای آزمایشگاه، در حال فعالیت می باشند.
گروه آزمایشگاه شامل 4 بخش و قسمت به شرح زیر می باشد:
1. بخش نظارت بر آزمایشگاه های مقیم سازمانها
2. بخش بازرسی جوش
3. قسمت بازرسی فنی
4. بخش نظارت بر آزمایشگاه های مقیم مناطق
1- بخش نظارت بر آزمایشگاه های مقیم سازمانها
با توجه به پراکندگی و تعداد پروژه هایی که همزمان در شهرداری تهران اجرا می شوند، مرکز مطالعات علاوه بر بکارگیری از ظرفیت های داخلی خود، از خدمات مهندسین مشاور ذی صلاح نیز در زمینه استقرار آزمایشگاه محلی بهره می برد. در راستای سیاست ارتقا کیفیت خدمات، مشاورین همکار مرکز باید حداقل رتبه 1 یا 2 از معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری سابق (سازمان برنامه و بودجه) در تخصص مربوطه را دارا باشند.
در محدوده سال های 1388 تا 1392 و پیرو رشد چشمگیر فعالیت های عمرانی در گستره شهر تهران، به طور متوسط در هر سال حدود 25 آزمایشگاه مستقر همزمان در پروژه ها ارائه خدمات نموده اند.
در حال حاضر 16 آزمایشگاه مقیم در پروژه های شهرداری تهران در حال فعالیت می باشند که از این تعداد 10 آزمایشگاه توسط پرسنل مرکز مطالعات و 6 آزمایشگاه توسط مشاوران همکار در حال ارائه خدمات آزمایشگاهی هستند.
فرآیند ارائه خدمات در این بخش به اینصورت است که ابتدا از طرف کارفرما ، طی یک درخواست کتبی از مرکز مطالعات درخواست می شود، آزمایشگاهی در محل پروژه مستقر نماید تا پس از عملیات خاکی و بتنی پروژه کار کنترل کیفیت آغاز شود. برای تجهیز آزمایشگاه تامین برخی از تجهیزات از قبیل نیز حوضچه نگهداری بتن، میزکار و ... بر عهده ی کارفرما و سایر تجهیزات آزمایشگاهی از قبیل جک بتن شکن برقی، آون و هرآنچه که مربوط به کنترل کیفیت سه نوع عملیات خاکی، بتنی و آسفالتی می باشد را مرکز مطالعات تهیه و آزمایشگاه مربوطه را به این امکانات تجهیز می کند.
در آزمایشگاه نیز روال کار به این صورت است که یک دستور کار از دستگاه نظارت مقیم پروژه به آزمایشگاه ارجاع می شود که ضمن ثبت و اخذ کدرهگیری در سامانه یکپارچه فنی آزمایشگاهی و درج کد رهگیری مربوطه بر روی درخواست کتبی، تحویل آزمایشگاه می شود. آزمایشگاه مقیم پس از نمونه برداری و انجام آزمایش، نتایج را در سامانه یکپارچه فنی آزمایشگاهی ثبت نموده و گزارش استخراجی مربوطه را در قالب یک شیت تولید و پس از فرآیند تایید این نتایج به مدیر گروه هماهنگی آزمایشگاه های مقیم ارجاع شده تا مهر کنترل کیفی (QC) بر روی آنها درج و سپس نتایج مربوطه برای کارفرما ارسال شود.
2- قسمت بازرسی فنی
بازرسی فنی با هدف کنترل مضاعف مشاوران و پیمانکاران عمرانی شهرداری تشکیل شده است. این موضوع از طریق انجام بازدیدهای تصادفی و بدون اطلاع قبلی در زمان اجرای پروژه های عمرانی به منظور کنترل جزئیات اجرایی، نمونه برداری و انجام آزمایش بر روی نمونه های اخذ شده پیگیری می شود.
بازرسی فنی در زمان فعالیت پروژه های عمرانی بیشتر نحوه اجرا را مورد بررسی قرار میدهد. به عنوان مثال ممکن است آسفالت با کیفیت خوب و در شرایط ایده آل مورد استفاده قرار نگیرد و مشکلات از این دست در بخش اجرا، سبب کاهش عمر آسفالت شود. به همین دلیل بازرسی فنی میبایست استاندارها و نقشه های اجرایی را با وضعیت موجود تطابق داده و در صورت وجود نقصان در قالب یک گزارش به سازمان های بالا دستی ارسال نماید.
امروزه این قسمت توانسته با اجرای صحیح فعالیت های خود و اثربخشی اهداف محوله مشکلات اجرایی پروژه های شهری را به حداقل برساند.
بازرسی فنی با هدف کنترل مضاعف مشاوران و پیمانکاران عمرانی شهرداری تشکیل شده است. این موضوع از طریق انجام بازدیدهای تصادفی و بدون اطلاع قبلی در زمان اجرای پروژه های عمرانی به منظور کنترل جزئیات اجرایی، نمونه برداری و انجام آزمایش بر روی نمونه های اخذ شده پیگیری می شود.
بازرسی فنی در زمان فعالیت پروژه های عمرانی بیشتر نحوه اجرا را مورد بررسی قرار میدهد. به عنوان مثال ممکن است آسفالت با کیفیت خوب و در شرایط ایده آل مورد استفاده قرار نگیرد و مشکلات از این دست در بخش اجرا، سبب کاهش عمر آسفالت شود. به همین دلیل بازرسی فنی میبایست استاندارها و نقشه های اجرایی را با وضعیت موجود تطابق داده و در صورت وجود نقصان در قالب یک گزارش به سازمان های بالا دستی ارسال نماید.
امروزه این قسمت توانسته با اجرای صحیح فعالیت های خود و اثربخشی اهداف محوله مشکلات اجرایی پروژه های شهری را به حداقل برساند.
3- بخش بازرسی جوش
هدف اصلی این بخش، نظارت بر حسن انجام خدمات بازرسی جوش ارائه شده توسط مشاوران کنترل و بازرسی جوش همکار مرکز مطالعات، مشاوران بازرسی جوش مناطق 22 گانه و سایر سازمان ها و شرکت های تابعه شهرداری تهران می باشد. مشاوران همکار جوش، توسط مرکز مطالعات تایید صلاحیت شده و در لیست مجاز شهرداری تهران قرار گرفته اند تا بر اساس آن مناطق بتوانند مشاوران همکار خود را در این زمینه و از لیست مشاوران تایید صلاحیت شده انتخاب نمایند.
وظیفه بخش بازرسی جوش، نظارت عالیه بر عملکرد مشاورانی است که در مناطق مختلف شهر تهران در حال فعالیت هستند. اما لازم به ذکر است در برخی موارد، مناطق شهرداری تهران به علت پایین بودن حجم پروژه ها و یا نداشتن صرفه اقتصادی را نداشته و لذا مرکز مطالعات در این مناطق رأساً اقدام به بازرسی های جوش و ارائه گزارشات می نماید.
فرآیند بازرسی های جوش به این صورت است که ابتدا مناطق توسط مشاورین خود از پروژه های منطقه بازرسی نموده و نتایج را در قالب گزارشی مکتوب به مشاورین نظارت عالیه همکار مرکز ارسال می نماید، سپس مشاوران نظارت عالیه برای راستی آزمایی این گزارش ها اقدام به بازدید های دوره ای در زمان انجام و اتمام پروژه می کنند و در نهایت خروجی مشاور مناطق اگر درست بوده باشد، توسط مشاور نظارت عالیه همکار مرکز تایید و نهایتاً خروجی بدست آمده در قالب یک گزارش پایانی برای کارفرما ارسال می شود.
در حال حاضر مرکز مطالعات با چهار مشاور نظارت عالیه جوش طرف قرار داد است که تا کنون هفت منطقه و چهار سازمان را تحت پوشش قرار داده که خدمات بازرسی جوش، میزان پیش تنیدگی پیچ و مهره (ترکمتر)، بازرسی رنگ، کنترل کیفی ورق های فولادی و پیچ و مهره و ... را انجام می دهند. با توجه به درخواست کارفرما هشت مشاور نیز در 11 منطقه فعالیت دارند. که مرکز مطالعات به عنوان نظارت عالیه روی کار مشاوران خود سازمان نیز نظارت می نماید.
اخیراً شرکت بهره برداری مترو تهران درخواست همکاری با مرکز مطالعات را داشته است که قرار بر این شد که برای اولین بار در ایران به صورت نیمه مکانیزه تمامی خطوط ریل توسط مرکز مطالعات و مشاوران همکار بازرسی گردد که البته این کار در مراحل ابتدایی و شناخت پروژه قرار دارد.
4- بخش نظارت بر آزمایشگاه های مقیم مناطق
نظارت بر حسن انجام خدمات آزمایشگاهی ارائه شده توسط مشاوران همکار با مناطق 22 گانه شهرداری تهران در زمینه کنترل کیفیت عملیات بتنی، خاکی و آسفالتی به عنوان هدف اصلی این بخش تعیین شده است. هدف یادشده از طریق تدوین روش ها، برنامه ریزی و کنترل طرح، کنترل کیفیت خدمات، انتخاب و معرفی مشاوران (تهیه لیست بلند مشاوران ذیصلاح)، ارزیابی و ارزشیابی دوره ای مشاوران و کارفرمایان و ... پیگیری می شود.
تا قبل از سال 1389 مرکز مطالعات اقدام به سرویس دهی آزمایشگاه های مناطق می کرد ولی از سال 1389 برون سپاری انجام شده و مناطق 22 گانه شهر تهران ملزم به انتخاب مشاوران آزمایشگاهی از لیست مجاز شهرداری تهران شدند. نحوه ی انتخاب مشاوران آزمایشگاهی موجود در لیست مجاز به این صورت انجام پذیرفته که ابتدا طی یک فراخوان عمومی بالغ بر 40 مشاور از حدود 100 مشاور شرکت کننده که دارای صلاحیت مورد نظر بودند، انتخاب گردیدند و در نهایت نام این مشاوران جهت فعالیت در مناطق 22گانه بعنوان مشاور آزمایشگاهی انتخاب در اختیار اداره کل هماهنگی فنی و عمرانی مناطق و سازمانها قرار داده شد.
ارتقاء کیفی
تا اواسط سال 1394 مجموعه فعالیتهای گروه هماهنگی آزمایشگاه های مقیم براساس استاندارد BS1881 انگلیس (ویرایش سال 1980) که از قدیمی ترین استانداردها می باشد، صورت می پذیرفت. لیکن در جهت ارتقاء سطح کیفی فعالیتها از شهریور سال 1394 استاندارد BSEN اروپا مرجع امور قرار گرفت . یکی دیگر از از اقدامات شایسته مرکز، کاهش سن آزمون ها از 10 به 7 و از 42 به 28 روز در نمونه برداری بتن بود که تاثیراتی ژرف در ارتقاء کیفی پروژه ها برجای نهاده است.
همچنین به منظور ارتقاء سطح علمی پرسنل آزمایشگاهی و بازرسی جوش، علاوه بر برگزاری چندین دوره کارگاه های آموزشی، نسبت به برگزاری آزمون علمی و ارزیابی عملی ایشان اقدام شده است.